Zasilacz DALI – jak to działa?
Oprawy LED DALI są coraz częściej stosowanie do oświetlania zakładów pracy, biur oraz naszych mieszkań czy domów. Wiadomo jest, że diody LED stosowane w oprawach lub taśmach trzeba zasilić niskim napięciem. Aby napięcie 230V z gniazdka przystosować do zasilania LED potrzebujemy dedykowanego zasilacza z interfejsem DALI. Taki zasilacz DALI oprócz funkcji podawania odpowiedniego napięcia na diody LED posiada magiczne zaciski najczęściej oznakowane DA+ i DA-. Czym ten zasilacz różni się od zwykłego zasilacza przedstawię czytelnikom niniejszego artykułu.
Zacznijmy od początku. W zasilaniu diod LED korzystamy z dwóch rodzajów zasilaczy: stałonapięciowych i stałoprądowych. Aby zrozumieć różnicę w konstrukcji zasilaczy musimy skupić się na samej diodzie LED. Otóż aby dioda mogła wyemitować światło musimy przez jej złącze przepuścić odpowiedni prąd. Prąd spowoduje spadek napięcia na złączu, który wynosi, w zależności od koloru emitowanego światła, od 1,5V do 3,6V. Tyle mówi teoria.
Teraz praktyka. Łącząc szeregowo kilka diod sumujemy spadki napięć i np przy 3 diodach białych 5050 musimy dostarczyć prąd 60mA przy spadku napięcia ok 10V. Aby zastosować stałonapięciowy zasilacz 12V musimy w szereg włączyć rezystor na którym odłoży się napięcie powyżej 10V. Inaczej diody się spalą. Energia wydzielana na tym rezystorze jest czystą stratą, dlatego w przypadku profesjonalnych opraw LED stosuje się zasilacz stałoprądowy, który w naszym przypadku poda prąd 60mA a napięcie 10V będzie wynikiem płynięcia prądu przez diody. W tym przypadku cała energia doprowadzona do diody będzie zamieniona na światło
Zasilacz stałopradowy DALI. Wielkość prądu od 250mA do 1500mA ustala się skokowo za pomocą przełącznika. Wyświetlacz informuje o adresie zasilacza Mamy już wyjaśnioną różnicę w zwykłych zasilaczach, teraz czas na zasilacze DALI – czyli co nam dają te dwa dziwne zaciski DA.
Zacznijmy od schematu blokowego zasilacza DALI tak stałonapięciowego jak i stałoprądowego
Magistrala DALI poprzez specjalny układ, który koryguje polaryzację i oddziela galwanicznie, wprowadza sygnał cyfrowy do procesora. Ramki DALI są dzielone na bajty w którym pierwszy odpowiada za adres. Adres jest porównywany w procesorze i gdy odpowiada adresowi urządzenia zawartemu w pamięci zasilacza układ wykonuje polecenie zawarte w drugim i kolejnym bajcie, czyli włącza, wyłącza, ściemnia lub rozjaśnia odbiorniki podłączone do układu zasilającego. Automatyczny system korygujący polaryzację zwalnia nas z uważnego podłączania magistrali co jest tak ważne np. w przypadku KNX. Transoptor pomiędzy magistralą a zasilaczem oddziela galwanicznie system DALI od potencjalnego przebicia 230V zapewniając maksymalne bezpieczeństwo.
Na szczególną uwagę w zasilaczach DALI zasługuje pamięć. Jest w niej zawarte kilka ciekawych informacji, nie tylko adres urządzenia. Oto co możemy znaleźć w pamięci każdego zasilacza DALI:
- Unikalny adres urządzenia zawarty między 0 a 63
- Przynależność do grupy od 0 do 15
- Maksimum świecenia
- Minimum świecenia
- 15 scen świetlnych
- Szybkość rozjaśniania/przyciemniania
- Czas rozjaśniania/przyciemniania
- Reakcja na awarię magistrali
- Reakcja po utracie zasilania
W pamięci jest zapisanych też wiele informacji producenta jak numer GTIN, wersja oprogramowania itp. Jak widzimy zasilacz DALI to nie jest proste urządzenie elektroniczne tylko skomplikowany układ z możliwością programowania. Mając do dyspozycji takie zasilacze w oprawach zintegrowanych lub zasilacze do taśm LED możemy stworzyć zarówno prosty ale i bardzo skomplikowany system sterowania oświetleniem. Jest na rynku wiele kontrolerów DALI, które w pełni mogą wykorzystać drzemiące w tych zasilaczach możliwości. Są modele zasilaczy DALI do sterowania dwoma barwami LED: ciepłą i zimną. Mieszanie tych barw w proporcjach odpowiednich do danej pory dnia pozwala na niesamowity komfort oświetleniowy. Zaawansowany sterownik zgodnie z cyklem dobowym człowieka (circadian rhythm) ustali odpowiednia barwę światła oczywiście posługując się zasilaczem DALI pracującym w trybie DT8. Producenci zasilaczy DALI cały czas udoskonalają swoje produkty. Są już w sprzedaży zasilacze czterokanałowe do sterowanie oprawami RGBW w wersji stałonapięciowej oraz stałoprądowej.
Czterokanałowy stałopradowy zasilacz DALI DT8. Wielkość prądu od 250mA do 1500mA ustala się skokowo za pomocą przełącznika. Wyświetlacz pokazuje aktualny adres zasilacza
